A 'SANTA' DE ASOREY, XA ESTÁ EN GALICIA TRAS CASE 70 ANOS NO URUGUAI

O Museo Centro Gaiás acolle xa a escultura Santa de Francisco Asorey, que foi instalada esta mañá na sala de exposicións que a albergará ata abril de 2020 no marco de Galicia, un relato no mundo, a primeira das tres grandes exposicións xacobeas que terán lugar nos anos 19, 20 e 21. No acto de recepción da peza estiveron presentes o conselleiro de Cultura e Turismo, Román Rodríguez; o secretario xeral de Emigración, Antonio Rodríguez Miranda, o comisario da mostra, Manuel Gago, e a neta do escultor, Carmen Asorey, entre outras autoridades. Como se ve a máxima autoridade, Fátima Abal, do Concello de Cambados non foi invitada. 

Esta emblemática escultura, considerada polo propio Asorey como a obra da que estaba máis satisfeito, volve por vez primeira a España desde que saíra de Vigo en 1951.

Hai que agradecer á Casa de Galicia en Montevideo o préstamo temporal desta destacada obra para formar parte dunha exposición “que deixa patente o compromiso da Xunta para preservar e difundir o noso patrimonio, situando Galicia no contexto internacional e proxectando ao mundo a nosa riqueza cultural”, expresou o conselleiro. Galicia, un relato no mundo lémbranos tamén “a existencia dun valioso patrimonio cultural fóra do territorio galego, un legado vinculado ás raíces históricas e mitolóxicas da nosa cultura que nos conectan con Europa, e tamén á Galicia emigrante a través do valioso patrimonio preservado nos centros e sociedades galegas de América, que amosa o interese da diáspora pola cultura de Galicia”, resaltou o titular de Cultura.

A instalación da escultura na sala de exposicións do Museo Centro Gaiás realizouse en presenza tamén do secretario da Xunta Directiva da Casa de Galicia en Montevideo, José Enrique Sienra¬, -que acompañou a obra na súa viaxe a Galicia- o director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo; a comisaria do Xacobeo 21, Cecilia Pereira; e a profesora de Historia de América da USC, Pilar Cagiao, asesora especial da exposición no relacionado coas pezas procedentes de América.

Contexto da obra

Realizada en madeira policromada e de case dous metros de altura, a escultura Santa é unha das pezas máis destacadas de Francisco Asorey, e tamén dunha das obras de arte galegas máis significativas do pasado século, polo potente e provocador simbolismo co que representou a muller galega, rachando cos códigos estéticos predominantes na época.

Foi presentada en 1926 na Exposición Nacional de Bellas Artes en Madrid, onde o escultor cambadés levaría a primeira medalla con outra obra, San Francisco. Santa, pola súa banda, provocou gran sorpresa pola súa representación dunha labrega galega cun corpo espido marcado polo duro traballo –nunha imaxe moi afastada da figura feminina idealizada que predominaba na arte de principios do século XX– e portando ademais un xugo de vacas, o que potencia a mensaxe de traballo e sometemento.

A imaxe orixinou un amplo debate, dando lugar a discusións arredor da representación do corpo da muller e tamén ao fío da lectura política da obra, que se asociou aos esforzos da muller labrega pero tamén se entendeu como un símbolo da situación da Galicia da época.

A obra sería cualificada na prensa da época como “dun realismo cru, brutal”; “dunha orixinalidade, atrevemento e beleza que só un artista de excepcionais facultades pode concibir e executar”, ou “a obra máis orixinal, máis dotada de virtualidade estética e de resistente valía que hai na Exposición Nacional”. Anos despois, nunha entrevista á prensa en 1956, Francisco Asorey consideraría esta escultura como a obra da que se atopaba “máis satisfeito”.