HISTORIA DA TORRE DE SAN SADURNIÑO

En fronte ao posiblemente barrio máis vello de Cambados, Santo Tome, atópanse nunha pequena illa chamada "A Figueira", os restos do que no seu día foi unha fortaleza medieval. Tan só quedan en pé dous muros dunha torre que é o que fai que hoxe en día a chamemos Torre de San Sadurniño. A illa está unida ao mariñeiro barrio de Santo Tome ou Vila Vella por un estreito e longa ponte recentemente construído que mide máis de 170 m. Merece a pena dar un paseo polo barrio e admirar as vellas casas marineras. O barrio conserva unha tipología tradicional de vila marinera e localízase situado sobre as mesmas rocas da costa. Aquí atópase tamén a praia da Mouta que cando a marea está baixa pódese acceder prácticamente andando desde ela ao pequeno islote onde se sitúan os restos históricos. Cando hai baixamar poderemos ver centos de mariscadores en plena faena. Segundo o historiador Caamaño Bournacell a primeira fortificación existente na illa data do século X, na época do bispo de Santiago Sisnando. Debido aos ataques normandos dos séculos X-XI o coñecido arzobispo de Santiago, Diego Gelmírez, adquiriu e mandou reconstruír a fortaleza (s.XI), xa que se atopaba nunha posición estratéxica, controlando a entrada da Ría de Arousa. No alto da torre acendíase unha fogueira para que desde a fortaleza da Lanzada ou as Torres de Catoira fose vista e así avisar a poboación de posibles ataques viquingos. Este sistema foi moi empregado en terras galegas durante a baixa idade media e  que serviu para salvar moitas vidas e poñer fora do alcance dos inimigos o alimento ou as riquezas da poboación. Logo, no século XIII, pasou a mans do poeta, militar e gran marinero Paio Gómez Chariño de Soutomaior, conquistador de Sevilla para a Coroa. Un século despois, sobre 1467, a consecuencia da revolución irmandiña a torre foi derribada. Uns anos máis tarde foi de novo reconstruída polo señor de Sobrán e Señoráns, Suero Gómez de Soutomaior, medio irmán do famoso Pedro Madruga. Grandes personaxes históricos como Urraca de Castilla e León, a infanta de Hungría María Gómez, Xoana de Castro ou María Ulloa se aposentaron baixo os seus muros. Ata o século XVIII estivo en posesión dos descendientes de Chariño ata que Martín Domingo de Guzmán e Neno vendeu o señorío ao primeiro marqués de Montesacro, Diego de Zárate e Muga quen o mantivo ata a abolición dos señoríos no século XIX. Dise que ata hai pouco máis dun século aínda se conservaban os cimentos dunha pequena capela dedicada á virxe, pero hai quen di que tamén se veneraba a San Sadurniño, que sería quen dió o nome á torre. En 1755 o gran terremoto de Lisboa derribou parte da fortaleza e a fachada da capela. Hoxe en día tan só consérvanse dous muros dunha torre que constaba de tres corpos. Pódense apreciar as dimensións do espesor dos muros da torre, así como unhas fiestras e o que máis chama a atención que son os restos ben conservados dunha chimena na planta 2ª. Isto, e algunha pedra espallada na zona é o único que chegou ata os nosos días. Máis fotos na sección Cambados en fotos á dereita.